yeme bozuklukları ne demek?

Yeme Bozuklukları

Yeme bozuklukları, bireyin yiyecek ve vücut ağırlığı ile ilgili sağlıksız düşünce ve davranışlar geliştirdiği ciddi psikiyatrik durumlardır. Bu bozukluklar sadece beslenme alışkanlıklarını değil, aynı zamanda duygusal, sosyal ve fiziksel sağlığı da olumsuz etkiler. Yeme bozuklukları her yaştan, cinsiyetten ve sosyoekonomik düzeyden insanı etkileyebilir.

Yaygın Yeme Bozuklukları:

• Anoreksiya Nervoza: Kilo almaktan aşırı korkma, düşük vücut ağırlığını korumak için yoğun çaba gösterme ve vücut şekli veya ağırlığı algısında bozulma ile karakterizedir. Bireyler, aç kalarak, aşırı egzersiz yaparak veya müshil/diüretik kullanarak kilo vermeye çalışabilirler.

• Bulimiya Nervoza: Tıkınırcasına yeme (kısa sürede çok miktarda yemek yeme) atakları ve ardından kilo alımını önlemek için uygunsuz telafi davranışları (kusma, müshil kullanımı, aşırı egzersiz gibi) ile karakterizedir.

• Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu: Bulimiya nervozadaki gibi telafi davranışları olmaksızın, sık sık tıkınırcasına yeme atakları yaşama durumudur. Bu durum, utanç, suçluluk ve depresyon gibi duygulara yol açabilir.

• Diğer Belirtilmiş Yeme Bozukluğu (DBYB): Anoreksiya veya bulimiya nervozanın tam kriterlerini karşılamayan ancak yine de önemli sıkıntı veya işlevsellikte bozulmaya neden olan yeme bozukluklarını içerir. Örneğin, atipik anoreksiya nervoza (kilo kaybına rağmen normal kiloda olmak) veya düşük sıklıkta bulimiya nervoza gibi.

• Belirtilmemiş Yeme Bozukluğu (BYYB): Belirli bir yeme bozukluğu tanısı için yeterli bilgi olmadığında kullanılır.

Nedenleri:

Yeme bozukluklarının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, psikolojik faktörler (düşük öz saygı, mükemmeliyetçilik, travma), sosyal etkiler (kültürel güzellik idealleri, medya), ve biyolojik faktörlerin (beyin kimyası) bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.

Belirtileri:

Yeme bozukluklarının belirtileri, türüne göre değişebilir ancak yaygın belirtiler şunları içerir:

• Aşırı kilo kaybı veya kilo alımı
• Yemeklerle ilgili aşırı endişe
• Yemek yemeyi reddetme veya kısıtlama
• Tıkınırcasına yeme atakları
• Kusma, müshil veya diüretik kullanımı
• Aşırı egzersiz
• Vücut şekli veya ağırlığı ile ilgili olumsuz düşünceler
• Sosyal izolasyon
• Depresyon, anksiyete veya diğer ruh sağlığı sorunları

Tedavi:

Yeme bozuklukları, psikoterapi (bilişsel davranışçı terapi, aile terapisi gibi), tıbbi izleme ve ilaç tedavisini içeren multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Tedavinin amacı, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını yeniden kurmak, vücut imajını iyileştirmek, duygusal sorunları ele almak ve nüksü önlemektir. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme şansını artırır.